Ciągi liczbowe
Liczby Zbiory Wartość bezwzględna Nierówności Wyrażenia algebraiczne Logarytmy Funkcje Wielomiany Wyrażenia wymierne

Ciągi liczbowe

Ciąg to funkcja o dziedzinie naturalnej.

Przykładowy ciąg: $$2,4,6,8,10,12...$$ Liczby między przecinkami to kolejne wyrazy ciągu.

Wzór tego ciągu to $$a_n=2n$$ dla każdego $n \in \mathbb{N}_+$ .
Więcej

Dla $n=1$ mamy: $$a_1 = 2 \cdot 1 = 2$$ Dla $n=2$: $$a_2 = 2 \cdot 2 = 4$$ Dla $n=3$: $$a_3 = 2 \cdot 3 = 6$$ I tak dalej.
Tak obliczamy $n$-ty wyraz ciągu.

Rozwiązanie

Odp. A.
Wzór ciągu to $$a_n=5n-1$$ Szukamy $a_3$, czyli trzeciego wyrazu ciągu.
Za $n$ we wzorze ciągu podstawiamy więc $3$. $$a_3 = 5 \cdot 3 - 1 = 14$$

Do strony →

Ciąg arytmetyczny

Ciąg jest arytmetyczny, gdy każde kolejne dwa wyrazy różnią się o stałą liczbę $r$ (różnica ciągu).
$$a_n + r = a_{n+1}$$ dla każdego $n \in \mathbb{N}_+$ .
Więcej

Dla ciągu arytmetycznego o wyrazach $2, 4, 6, 8, 10, 12...$
różnica $r$ wynosi $2$.

Wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego to $$a_n=a_1+(n-1)r$$ gdzie $a_1$ to pierwszy wyraz ciągu, a $r$ to różnica tego ciągu.

Rozwiązanie

Odp. C.
Skoro $a_2 = a_1 + r$, to $r = a_2 - a_1$. $$r = 2\cdot2 - 1 - (2 \cdot 1 - 1) = 2$$

Do strony →

Suma i własności ciągu arytmetycznego

Suma $n$ początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego wyraża się wzorami: $$S_n=\frac{a_1+a_n}{2} \cdot n \hspace{0.9cm} S_n=\frac{2a_1+(n-1)r}{2} \cdot n$$ Trzy kolejne wyrazy ciągu arytmetycznego spełniają: $$a_{n+1}=\dfrac{a_n + a_{n+2}}{2}$$
Więcej

Przykład
Niech ciąg arytmetyczny $(a_n)$ określony będzie wzorem
$a_n = 3n+1$ dla każdego naturalnego $n \geq 1$. Znajdź $S_{10}$, czyli sumę dziesięciu pierwszych wyrazów tego ciągu.

Rozwiązanie
Skorzystamy ze wzoru na sumę $n$ początkowych wyrazów ciągu arytmetycznego. $$S_{10}=\frac{a_1+a_{10}}{2} \cdot 10 = 5(a_1+a_{10})$$
Wyliczamy $a_1$ oraz $a_{10}$ . $$ a_1 = 3 \cdot 1 + 1 = 4 \hspace{0.9cm} a_{10} = 3 \cdot 10 + 1 = 31 $$ Zatem $$S_{10}= 5(4+31) = 175$$

Rozwiązanie

Odp. C.
Liczby naturalne to $1,2,3,4,5$ i tak dalej. Spośród liczb w odpowiedziach, tylko $5$ jest liczbą naturalną.

Do strony →

Ciąg geometryczny

Ciąg jest geometryczny, jeśli istnieje taka liczba rzeczywista $q$ (iloraz ciągu), że dla każdego naturalnego $n \geq 1$ zachodzi $$a_n \cdot q = a_{n+1}$$
Więcej

Wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego. $$a_n=a_1 \cdot q^{n-1}$$

Rozwiązanie

Odp. C.
Skoro $a_1q^2 = a_3$ , to $a_1 = \dfrac{a_3}{q^2}$ .
Ponieważ $a_3q = a_4$, więc $q=\dfrac{a_4}{a_3}$ . $$q = \dfrac{\frac{2}{3}}{1} = \dfrac{2}{3}$$ $$a_1 = \dfrac{1}{\left(\frac{2}{3}\right)^2} = \dfrac{9}{4}$$

Do strony →

Suma i własności ciągu geometrycznego

Suma n początkowych wyrazów ciągu geometrycznego: $$ S_n = a_1 \cdot \dfrac{1-q^n}{1-q} \text{  , gdy } q \neq 1 \quad \text{ oraz } \quad S_n = n \cdot a_1 \text{  , gdy } q = 1 $$ Trzy kolejne wyrazy ciągu geometrycznego spełniają: $$a_{n+1}^2=a_n \cdot a_{n+2}$$
Więcej

Rozwiązanie

Odp. A.
Korzystmy ze wzoru: $$ S_n = a_1 \cdot \dfrac{1-q^n}{1-q}$$ dla $n = 5$, $a_1 = 16$ i $q=\dfrac{1}{2}$. $$S_5=16 \cdot \frac{1-\left(\dfrac{1}{2}\right)^5}{1-\dfrac{1}{2}} = 31$$

Do strony →

Monotoniczność ciągu

Ciąg jest monotoniczny, jeśli jest rosnący, malejący albo stały.
Więcej

Przykłady:
Ciąg rosnący: $2, 4, 16, 32, 64, 128, 256...$.
Ciąg malejący: $15,10, 5, 0, -5, -10, -15...$
Ciąg stały: $8, 8, 8, 8, 8, 8, 8...$

Rozwiązanie

Odp. B.
Kolejne wyrazy ciagu danego wzorem $\small{b_n=\text{-}n^2}$ to: $$a_1 = \text{-}1^2=\text{-}1$$ $$a_2 = \text{-}2^2=\text{-}4$$ $$a_3 = \text{-}3^2=\text{-}9$$ $$a_4 = \text{-}4^2=\text{-}16$$ $$a_5 = \text{-}5^2=\text{-}25$$ Ciąg $\text{-}1, \text{-}4, \text{-}9, \text{-}16, \text{-}25...$ jest malejący.

Do strony →